De overgang is de natuurlijke periode waarin de vruchtbaarheid van de vrouw geleidelijk afneemt en uiteindelijk stopt. Dit proces kan zich uitstrekken over meerdere jaren en verloopt in drie hoofdfasen: de premenopauze, de perimenopauze, de menopauze en de postmenopauze.
1. De premenopauze – de periode voor de overgang
Dit is de periode waarin de hormoonhuishouding begint te veranderen, maar dit hoeft nog niet merkbaar te zijn. De eisprong wordt onregelmatiger doordat de eierstokken minder gevoelig worden voor hormonen. De menstruatiecyclus is nog regelmatig en je bent nog vruchtbaar.
2. De perimenopauze – het begin van de veranderingen
De perimenopauze is de voorfase van de overgang en begint meestal tussen het 40e en 50e levensjaar. In deze periode gaan de eierstokken onregelmatiger functioneren en schommelt de productie van de hormonen oestrogeen en progesteron sterk.
Dat zorgt voor klachten als opvliegers, stemmingswisselingen, onregelmatige menstruaties, slechter slapen en vermoeidheid. Deze fase kan vier tot acht jaar duren en eindigt wanneer de menstruatie definitief uitblijft.
3. De menopauze – het officiële moment van verandering
De menopauze is eigenlijk één dag: het moment waarop het 12 maanden geleden is dat je voor het laatst hebt gemenstrueerd. De eierstokken hebben dan hun activiteit grotendeels gestaakt en de oestrogeenproductie is blijvend laag.
Sommige klachten kunnen in deze fase tijdelijk heviger zijn, omdat het lichaam zich aanpast aan het nieuwe hormonale evenwicht.
4. De postmenopauze – een nieuwe balans
Na de menopauze begint de postmenopauze. De hormoonspiegels blijven laag en veel overgangsklachten nemen geleidelijk af. Wel is dit de periode waarin aandacht voor botgezondheid, spierkracht en hart- en vaatgezondheid belangrijk wordt, omdat oestrogeen niet langer die beschermende rol speelt.
De overgang is dus geen plotselinge gebeurtenis, maar een natuurlijk proces van verandering. Door te weten wat er in elke fase gebeurt, kun je beter inspelen op wat je lichaam nodig heeft — van voeding en beweging tot rust en zelfzorg.
Bron: Menopause: Physiology, Symptoms, and Management – Journal of the Endocrine Society, 2021